Ուսուցիչների ատեստավորման 2023-2024 ուումնական տարում<< Տարիքային հոգեբանության>> բաղադրիչը դասավանդել եմ երկու խմբում։ Թեման կարևոր ու հետաքրքիր է ուսուցիչների համար, քանզի ներառում է տարիքային շրջափուլերն ու դժվարությունները, կոնֆլիկտներն ու դրանց հաղթահարման եղանակները։
Ողջ աշխատանքը ներառել է քննարկումներ, տեսական ու հետազոտական աշխատանքներ, հարց ու պատասխաններ։ Քննարկվել են նաև առանձին դեպքեր, իրադրություններ, առաջարկվել են լուծումներ խմբի անդամների կողմից։
Ուսուցիչների ատեստավորման 4-րդ շաբաթը Գ և Դ խմբերում Տարիքային հոգեբանության վերապատրաստումն էր։ Թեմաները հինգն էին, որոնցից յուրաքանչյուրին ունեցանք մանրամասն անդրադարձ, քննարկում։ Ամփոփումները ստորև․
Վերապատրաստումը շատ հետաքրքիր էր կազմված: Ակտիվ քննարկումներ ունեցանք: Թեմաները ինձ շատ հետաքրքիր էին և օգտակար , թե՛ որպես ծնող, թե՛ որպես ուսուցիչ: Երկու առումով էլ սկսեցի վերանայել և դիտարկել ինքս ինձ, իմ վերաբերմունքը , շփումը սովորողներիս և երեխայիս հետ: Մանկավարժությունը պահանջում է շատ պատասխանատու և լուրջ մոտեցում ուսուցման և դաստիարակության հարցում։ Ուսուցիչը պետք է լավագույնս տեղյակ լինի երեխայի տարիքային առանձնահատկություններից և ճգնաժամային շրջաններին :
Կարծում եմ, որ ուսուցիչները դասընթացները պետք է այնպես կազմակերպեն, որ օգնեն երեխաներին սովորել և բացահայտել իրենց ամենամեծ ներուժը: /Ալինա Աղասյան Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիր/
—Հետաքրքիր շաբաթ հետաքրքիր զրուցակցի հետ: Տաթև Ավետիսյանի օգնությամբ համադրեցինք աշխատանքի փորձառության ընթացքում ձեռք բերած գործնական գիտելիքները, ուսումնասիրությունները և համադրեցինք Տաթևի փոխանցած տեսական գիտելիքների հետ:
Կարևոր էին բոլոր քննարկումները, տեսական նյութի մատուցումն ու քննարկումը, գործնական աշխատանքները. հետաքրքիր էր ծանոթանալ գործընկերների փորձին ուսուցիչ-աշակերտ հարաբերությունների հետ կապված , իրավիճակային նկարագրերի հետ, խնդիրների լուծման տարբերակներին, հոգեբանական տեսանկյունից ճիշտ լուծման տարբերակին: Սովորցի և՛ Տաթևից, և՛ գործընկներ մանկավարժներից:
Հետաքրքիր էր, հիշվող, օգտակար… /Լիդա Ղուկասյան,Ս․ Խանզադյանի անվան N 184 ավագ դպրոց/
—Այս շաբաթ բավականին հետաքրքիր, արդյունավետ և գործնական էր բոլորիս համար։
Կարդացինք շատ հոդվածներ, նյութեր, որոնք կօգնեն դասավանդողին հաղթահարել տարիքային, հոգեբանական, հուզական երևութները սովորողների շրջանում և այդ շրջանից դուրս:
Կրթահամալիրում մենք միշտ ենք հաշվի առնում սովորողի հետքրքրությունները, նախասիրությունները, բայց այս սեմինարից հետո ավելի խորքային հասկանալով տարիքային առանձնահատկությունները, դրանց դրսևորումները շատ ավելի պատրաստված կլինենք ճգնաժամային և կոնֆլիկտային իրավիճակներում գործել: /Անի Ավետիսյան, Մխիթար Սեբաստացի կ/հ/
—Հոգեբանությունը, ուսումնասիրել եմ ու կշարունակեմ ուսումնասիրել հատկապես մանկավարժական գործունեության ամբողջ ընթացքը ենթադրում է հոգեբանության հմտությունների տիրապետում: Շնորհակալ եմ հետաքրքիր դասընթացի համար: Հաճելի էին նյութի մատուցման ձևերը՝ քննարկումները, զրույցները, խաղերը: /Նաիրա Թովմասյան , Ս․ Խանզադյանի անվան N 184 ավագ դպրոց/
—Շաբաթվա ամփոփում
Ամեն օրվա հանդիպման արդյուքում ունեցա մի նոր բացահայտում ինքս ինձ համար։ Հանդիպման արդյունքում նոր հնարքներ, ուղիներ սովորեցի, որոնք կկիրառեմ իմ մանկավարժական գործունեության մեջ։ Հանդիպումները շատ հետաքրքիր էին և ուսուցանող։ /Անահիտ Մնացականյան Ս․ Խանզադյանի անվան N 184 ավագ դպրոց/
—Շատ հետաքրքիր և բովանդկալից էր հոգեբանության մեկշաբաթյա վերապատրաստումը: Հնարավորություն ունեցանք մանասգիտական նյութեր կարդալ, տարբեր հետաքրքիր թեմաներով քննարկումներ ունենալ և վերհիշել յուրաքանչյուրս սեփական փորձը օրինակներով: /Մարիամ Վանեսյան Ս․ Խանզադյանի անվան N 184 ավագ դպրոց/
Սեպտեմբերի 19-ից 23-ը Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիրում իրականացվեց ուսուցիչների պարտադիր ատեստավորման 5-րդ շաբաթը՝ Տարիքային հոգեբանություն մոդուլը։ Մասնակիցներն ակտիվ համագործակցություն ցուցաբերեցին և իրենց աշխատանքների ավարտին ներկայացրին իրենց տպավորություններն ու կարծիքը Տարիքային հոգեբանություն մոդուլի վերաբերյալ։ Քննարկումներն ակտիվ ու արդյունավետ էին, քանզի խմբում հավաքված դասավանդողները կրթական տարբեր օղակներից և տարբեր մասնագիտություններով ուսուցիչներ էին, ովքեր իրենց փորձով կիսվում էին, պատմում, օրինակներ բերում, ապա նոր ստացած նյութից փորձում հետևություններ անել։
Տարիքային հոգեբանությունը ընդհանուր հոգեբանության կարևոր բաժիններից մեկն է, որը զբաղվում է աճող և զարգացող անհատի հոգեկան իմացական գործընթացների, հոգեկան հատկությունների ու հոգեվիճակների տարիքային զարգացման ու ձևավորման հիմնախնդիրներով: Յուրաքանչյուր տարիքային փուլ ունի իրեն բնորոշ հոգեկան զարգացման ոչ միայն տարիքային, այլև անհատական առանձնահատկությունները: Տարիքային հոգեբանությունը ձգտում է բացահայտել օնտոգենեզի հաջորդական փուլերի հոգեբանական բովանդակությունը, հոգեկան պրոցեսների տարիքային դինամիկան: Տարիքային հոգեբանության համար էական նշանակություն ունեն անհայտ սեռատարիքային և տիպոլոգիական հատկություններն ու տարիքային տարբերությունները: Առանց առաջատար գործունեության բովանդակության հոգեբանական վերլուծության հնարավոր չէ գաղափար կազմել տվյալ տարիքի հոգեկան զարգացման մասին:
Հաղորդակցման հմտություններն ամենակարևորն են դպրոցահասակի հետ փոխներգործության համար, քանի որ ուսուցման պրոցեսն ինքնին պահանջում է դրանք: Ուսուցչի դերում նա պատասխանատու է բարդ տեղեկատվությունը հասկանալու և բաժանելու, այդ տեղեկատվությունը հստակ փոխանցելու սովորողներին (ինչպես բանավոր, այնպես էլ գրավոր ռեսուրսներով), ներկայացնելու այնպես, որ պահպանի նրանց ուշադրությունը և նյութը լսելու, և՛ լուծելու նրանց հարցերն ու խնդիրները:
Վարքագծի կառավարումը վերաբերում է կոնկրետ սովորողների բացասական վարքագծի կառավարմանը: Ուսուցիչը պետք է նախօրոք պատրաստի իր պատասխանի մի քանի հնարավոր մոդել։ Դասարանի արդյունավետ կառավարման վարքի դեպքում պահանջվում է ուսուցչից երկու տեսակի միջամտություն՝ ակտիվ և ռեակտիվ:
Ուսումնական ոճերն ու ուսուցման ոճերը տարբեր եզրույթներ են։ Այսպես՝ ուսումնական ոճը սովորողի նախասիրություններով է պայմանավորված, ուսուցանելու ոճը դասավանդողի ընտրությամբ է։ Վերջինս ուսուցիչն է որոշում տվյալ թեման որ ոճով կամ ոճերով կազմակերպի, որ արդյունավետ ստացվի։
Ուսուցման ոճերը որոշվում են ուսուցման մեթոդների և տեխնիկայի ընդհանուր համակարգում մեթոդների որոշակի խմբի գերակայությամբ: Նրանք հանդես են գալիս որպես ուսուցչի ընթացիկ մանկավարժական գործունեությանը և հաղորդակցությանը նախընտրած միջոց:
Գիտության զարգացումը մեզ լավ հնարավորություն է տալիս հասկանալու, թե ինչպես է տեղի ունենում սովորելու գործընթացը։ Երբ արտաքին աշխարհից տեղեկատվություն ենք ստանում, այն սկզբում առնչվում է մեր կարճաժամկետ կամ աշխատանքային հիշողությանը։ Որպեսզի կարողանանք արտաքին աշխարհից տեղեկություն ստանալ, մեզ պետք է ուշադրության կենտրոնացում։ Ուշադրությունը կարևոր է ոչ միայն ուսուցման համար, այլև այսօր համարվում է մարդու կյանքի կարևորագույն ռեսուրսը։ Եթե կարողանաք մարդու ուշադրությունը գրավել, ապա կարող եք տիրանալ նրա ժամանակին, փողերին ու ազդել նրա վրա։ Նոր գիտելիքներ ձեռք բերելու սովորողի հնարավորությունը մեծապես կախված է այն բանից, թե գիտելիքների նախնական ինչ պաշար ունի աշակերտը։ Մեր գիտելիքների պաշարը պահեստավորվում է երկարատև հիշողության մեջ։ Այն աշակերտները, ովքեր ունեն գիտելիքների հարուստ պաշար, ավելիշատ բան կարող են վերցնել նոր ուսուցանվող նյութից։ Սրանից կարելի է կարևոր եզրահանգում կատարել ՝ որքան շատ գիտելիքներ ունեք, այնքան հեշտ ու շատ կարող եք նոր բաներ սովորել։ Որպեսզի աշակերտները ունենան մնայուն գիտելիքներ, պետք է ուսուցանվող նյութը.
3-րդ դասարանի ուսուցման խումբ 2020-2021 ուստարի Հասցե` Հայաստան, Երևան, Հարավարևմտյան զանգված, Ա. Բաբաջանյան 38/1 Հեռ` +374 (10) 74 21 72 Էլ. փոստ` dproc-partez@mskh.am
Հոգեբանի բլոգ 